Kadınlar İçin Renkli Bir Hukuk Okuryazarlığı Projesi

Soroptimistler Türkiye’nin farklı illerinde imkanları kısıtlı kadınların adalete erişimlerini destekliyor!

KOLAYCA Kadınlar İçin Renkli Bir Hukuk Okuryazarlığı projesi ile imkanları kısıtlı kadınların hukuk okuryazarlığını artırmayı, adli yardım ve destek yollarını anlatarak ve hak arama bilinci oluşturarak adalete erişimlerini desteklemeyi hedefliyoruz. Böylece Türkiye’de kadın haklarına yönelik aktif ve pasif ihlallerin önlenmesine katkıda bulunmayı amaçlıyoruz.

KOLAYCA projesi ile üç ana temaya odaklanıyoruz; (1) kadın hakları ve toplumsal cinsiyete dayalı şiddet, (2) kadınların ekonomik hakları (3) aile hukuku.

Projemizin iki temel etkinliği var: (1) TSKF sosyal medya hesapları ile yürütülecek farkındalık artırma ve bilgilendirme kampanyası (2) TSKF bünyesindeki kulüpler ve toplum eğitim merkezleri aracılığı ile erişeceğimiz yaklaşık 500 imkanları kısıtlı kadınla yüz yüze gerçekleştireceğimiz etkileşimli eğitimler.

Hukuksal konuları, kadınların kendilerini rahat ifade edebilecekleri sıcak bir ortamda katılımcıların yaşantılarını ve düşüncelerini görselleştirdikleri dört farklı uygulamalı eğitim oturumunda ele alıyoruz. Bu etkileşimli eğitim oturumları bazen iç içe geçebilen üç bölümden oluşuyor: (1) elişi ile görselleştirme, (2) hukuksal sohbet, (3) katılımcıların sorularını yanıtladığımız ve ihtiyaç duyan kadınları destek almak üzere Adli Yardım birimlerine yönlendirdiğimiz soru-cevap bölümü.

Katılımcıların yaşantılarını ve düşüncelerini görselleştiren elişi çalışmalarının toplumsal cinsiyet kalıp yargılarını pekiştirici bir unsur olmamasına, tersine kadınların haklarını kolayca yapageldikleri elişleri kadar kolayca arayabileceklerini anlatmasına özen gösteriyoruz.

Eğitimler öncesinde hukukçu üyelerimiz bir çalışma grubu oluşturarak proje kapsamındaki yetmişten fazla sorunun yanıtını içeren Hukuksal Bilgilendirme Notları’nı oluşturdular.

Belediyeler, ilgili STK’lar ve Baro’lar ile de iletişime geçtik, ilgili birimleri proje hakkında bilgilendirdik, desteklerini aldık. Pek çok Baro katılımcılarımıza dağıtmamız için kadınlara yönelik hazırladıkları broşürlerini bizimle paylaştı.

Projemizin lansmanı 7 Eylül 2022 tarihinde, kalabalık bir katılımla Mersin’de gerçekleşti. İlk eğitimler ise 8 Eylül tarihinde Adana’da yapıldı.

ETKİLEŞİMLİ UYGULAMALARIMIZ

BONCUK BONCUK HAYATIMIZ Hukuk hepimize neden lazım?

Hukuki sorunlarımız olduğunda ne yapabiliriz sorusu etrafında hak, temel hak ve özgürlükler, kadının insan hakları, yaşam hakkı, vatandaşlık hakları, kadınları koruyan yasalar üzerinde durduğumuz bu etkileşimli eğitimde katılımcı kadınlar hayatlarını ifade eden kolyeler diziyorlar. Mutlu günler için yeşil, sıkıntılı günler için kırmızı, sıradan günler için turuncu boncukların kullanıldığı, geleceğe dair umudun ise 1 büyük boncukla yansıtıldığı 100 boncukluk kolyeler hukuki sohbetin anahtarını oluşturuyor. “Hukuki sorunlarımız olduğunda ne yapabiliriz?”, “Baro nedir?”, “Yararlanabileceğimiz adli yardım hizmetleri nelerdir? Nasıl ücretsiz hukuki destek alabiliriz?” gibi konuların avukatlar tarafından anlatıldığı oturumlar Soru-Cevap bölümüyle tamamlanıyor. Kadınlar bazı sorunlar için bireysel görüşme talep ediyor, gereken hallerde Baro’ya yönlendiriliyorlar.

YAŞAM ÖRTÜSÜ Kadın hakları ve toplumsal cinsiyete dayalı şiddet

Kadınlara yönelik şiddetin merkezde olduğu bu oturumda 6284 sayılı yasanın ve Ceza Muhakemeleri Kanunu’nda 2022 Mayıs ayında yürürlüğe giren değişikliğin sağladığı haklar, toplumsal cinsiyete dayalı şiddete karşı kadınları koruyan yasal destek ve adli yardım mekanizmaları ele alınıyor. Kadınlar gün içinde kendilerini güvende hissedip hissetmedikleri saatleri yeşil (güvende), kırmızı (güvensiz, şiddet içeren) ve turuncu (nötr) ipliklerle etamine işlerken, 25. kareyi gelecek umuduyla imzalıyorlar. Farklı illerden gelen parçalarla Yaşam Örtüsü oluşturuluyor.

Soru-Cevap kısmında sorular yanıtlanıyor, gerektiğinde adli yardım hizmeti almaları için Baro’ya yönlendiriyoruz.

Kadın Hakları ve Toplumsal Cinsiyete Dayalı Şiddet oturumunda katılımcıların profili, ihtiyaçları ve soruları doğrultusunda aşağıda sıralanan konular ele alınıyor:

1. Şiddet nedir?
2. Şiddet türleri nelerdir?
3. Fiziksel şiddet nedir?
4. Fiziksel şiddete maruz kalanlar ne yapabilir?
5. Cinsel şiddet nedir?
6. Cinsel şiddete maruz kalanlar ne yapabilir?
7. Duygusal şiddet nedir?
8. Ekonomik şiddet nedir?
9. Telefonla taciz edilenler ne yapabilir?
10. Israrlı takip mağdurları ne yapabilir?
11. Sosyal medyada fotoğrafları izinsiz paylaşılan veya itibarsızlaştırılan kişiler ne yapabilir?
12. Dijital şiddet nedir, nasıl mücadele edilebilir?
13. Flört şiddeti nedir?
14. 6284 sayılı yasa bizi nasıl korur?
15. 6284 sayılı yasaya göre şiddete uğrayan kadının hakları nelerdir?
16. 6284 sayılı yasaya göre şiddet uygulayan kişi hakkında ne yapılır?
17. Şiddet uygulayan kişi kararlara uymazsa ne olur?
18. Kadın Sığınma Evleri
19. Kadın Destek Uygulaması KADES nedir?

Adli Yardım ve Destek

1. Adli Yardım Nedir?
2. Ücretsiz adli yardım ve destek alabilir miyiz?
3. Ücretsiz adli yardım ve destek nasıl alınır?
4. Arabuluculuk için ücretsiz adli yardım ve destek alabilir miyiz?

Aile Hukuku, Boşanma ve Nafaka oturumunda katılımcıların profili, ihtiyaçları ve soruları doğrultusunda aşağıda sıralanan konular ele alınıyor:

1. Nişanlanma ile ilgili yasal hak ve yükümlülükler nelerdir?
2. Evlilik nedir, yasalarda nasıl tanımlanır?
3. Erken yaşta ve zorla evlilik nedir, engellemek için ne yapabiliriz?
4. Evlenmek istemeyenler ne yapabilir?
5. Mal rejimi ne anlama gelir?
6. Evlilikte edinilen mallar nasıl paylaşılır?
7. Boşanma nedir?
8. Ayrılık ve boşanma farklı mıdır?
9. Velayet nedir? Nasıl alınır?
10. Aile konutu nedir, nasıl güvence altına alınır?
11. Nafaka nedir? Nafakayı kim ve neden öder?
12. Tedbir nafakası nedir?
13. Yoksulluk nafakası nedir?
14. İştirak nafakası nedir?
15. Nafakanın ödenmemesi durumunda ne yapılabilir?
16. Miras hakları nasıl korunur?

 GEÇİM GÜNLÜĞÜ Kadınların Ekonomik Hakları

Kadınların sosyal güvenlik hakları, sigortalı çalışan kadının evlilik sonrası kıdem tazminatı hakkı, doğum ve süt izinleri, doğum sonrası ücretsiz izin, işverenin kreş açma zorunluluğu, iş sözleşmesinin hangi durumlarda sonlandırılabileceği ve bu durumdaki haklar, ev hizmetlerinde çalışanların sigortalanması, evde bakım maaşı, sosyal yardımlar ve e-ticaret girişimcisi kadınların faydalanabileceği muafiyetler gibi konulara değineceğimiz bu eğitimde katılımcılarla Geçim Günlüğü hazırlıyoruz.

Katılımcılar 30 günlük hayali bir takvim sayfasına, pastel kalemler, siyah ve beyaz pullarla hem geçim durumlarını hem de ücretli ve ücretsiz çalıştıkları günleri işaretliyorlar.

Kolay geçinilen günler yeşil, idare edilen günler turuncu, zor geçinilen günleri kırmızı ile boyuyorlar. Ücretli çalıştıkları iş günlerini gümüş rengi pullarla işaretliyor, ücretsiz bakım emeğini siyah pullarla görselleştiriyorlar. Son bölümde katılımcıların sorularını yanıtlıyoruz. Gerekiyorsa Baro’ya yönlendiriyoruz.

Kadınların Ekonomik Hakları

oturumunda katılımcıların profili, ihtiyaçları ve soruları doğrultusunda aşağıda sıralanan konular ele alınıyor:

1. Sosyal güvenlik hakları nelerdir ve nasıl kullanılır?
2. Kadınların ev içinde ve dışında ücretli veya ücretsiz çalışma konusunda karar verme özgürlüğü var mıdır?
3. Çalışma yaşamında kadın erkek eşitliği var mı?
4. Çalışma hayatındaki haklar nelerdir?
5. İşten çıkarılmanın nedenleri nelerdir?
6. İşverenin haklı nedenle iş sözleşmesini derhal feshi nedir?
7. İşverenin geçerli nedenle iş sözleşmesini derhal feshi nedir?
8. İhbar öneli nedir, ne kadardır?
9. İşten çıkarılma durumunda ne yapılmalıdır?
10. İşyerinde taciz konusunda haklarımız nelerdir?
11. Kadın işçi evlendikten sonra işini bırakırsa kıdem tazminatına hak kazanır mı?
12. Doğum iznine ilişkin haklar nelerdir?
13. Emzirme izni süresi nedir?
14. Doğum sonrasında ücretsiz izin almaya ilişkin haklar nelerdir?
15. Erkeklerin babalık izni kaç gündür?
16. Kadın çalışanın bulunduğu işyerlerinde kreş açma zorunluluğu var mı?
17. Kadın istihdamının yoğun olduğu sektörlerden birisi olan ev hizmetlerinde çalışanların sigortalanması neden önemlidir?
18. Ev içi ücretsiz emek nedir?
19. Evde bakım maaşı nedir?
20. Evde bakım maaşı bağlanması için gereken koşullar nelerdir?
21. Evde bakım maaşı için engelli birey ile bakıcısı aynı evde oturmalı mıdır?
22. Evde bakım maaşı için müracaat nereye ve nasıl yapılır?
23. Devletin kadınlara sağladığı sosyal yardımlar nelerdir?
24. Kadınların ev yapımı ürünlerini internetten satmalarına yönelik düzenlemeler nelerdir?
25. Konut kiralarına ilişkin en önemli konular nelerdir?

SOSYAL MEDYA KAMPANYASI

Sosyal medya kampanyasında da yüz yüze eğitimlerde konuşulan konuları ele alıyoruz. İmkanları kısıtlı, savunmasız kadınlara yasal haklarını ve bu hakları nasıl kullanacaklarını anlatmayı, adli yardım ve adli destek hizmetleri de dahil olmak üzere mevcut yasal yollar ve hizmetler hakkında farkındalık ve bilgilerini artırmayı hedefliyoruz.

KAPANIŞ TOPLANTISI ve PROJE ÇIKTILARI SERGİSİ

Projenin değerlendirileceği Kapanış Toplantısı 5 Kasım’da İstanbul Gültepe Toplum Eğitim Merkezi’nde yapılacak.

Oturumlar sırasında üretilen kolyeler, örtü, battaniye ve geçim haritası proje sonunda başta İstanbul olmak üzere farklı illerde sergilenecek. İlk sergi Gültepe TEM’de 5-11 Kasım arasında gerçekleşecek.